Bij de behandeling van jonge vrouwen met gynaecologische kanker kan er steeds vaker, naast een genezende behandeling, ook een vruchtbaarheidssparende behandeling gegeven worden. Ook voor zwangere vrouwen met baarmoederhalskanker is steeds meer mogelijk.

Jaarlijks krijgen bijna 4.500 vrouwen in Nederland kanker aan de baarmoeder(mond), eierstokken of schaamlippen. Een deel van deze vrouwen is jong: 30% van de patiënten met baarmoederhalskanker is jonger dan 40 jaar. Naast de wens om de kanker de baas te worden, willen deze vrouwen vaak ook de mogelijkheid houden om nog kinderen te kunnen krijgen. Professor Kenter: ‘In het Centrum Gynaecologische Oncologie Amsterdam (CGOA) werken wij hard om ervoor te zorgen dat steeds meer jonge vrouwen, naast overleving van hun ziekte, ook een kans houden op het krijgen van een kind.’

Testen
Baarmoederhalskanker ontstaat bijna altijd na een infectie met een humaan papillomavirus (HPV). Bij de meeste vrouwen ruimt het afweersysteem de infectie op. Lukt dit niet en blijft de infectie aanwezig, dan kan een voorstadium van baarmoederhalskanker (cervicale intra-epitheliale neoplasie, CIN) ontstaan. Deze voorstadia van baarmoederhalskanker moeten vaak worden behandeld met het verwijderen van een deel van de baarmoedermond (lisbehandeling). We weten niet goed bij welke patiënt de CIN in kanker zal veranderen of niet. Een groot nadeel van zo’n lis-excisie is dat de baarmoedermond zwakker wordt, waardoor vrouwen na zo’n ingreep een 2 à 3 keer zo grote kans hebben op een vroeggeboorte. Professor Kenter: ‘We denken dat we met bepaalde markers kunnen voorspellen welke kant de CIN op gaat en of je dus moet behandelen of niet. Dat testen we nu in een groep vrouwen met CIN. Hopelijk hoeven we over een paar jaar minder vrouwen te behandelen en zullen er daardoor minder kinderen te vroeg geboren worden.’

Baarmoeder behouden
Bij vrouwen met baarmoederhalskanker wordt nu vaak de baarmoeder met het omliggende steunweefsel verwijderd. Nienke van Trommel, gynaecoloog-oncoloog in het CGOA: ‘We onderzoeken nu of we de kleinere tumoren zó kunnen behandelen, dat de baarmoeder en het steunweefsel behouden blijven. We verwachten dat hierdoor meer vrouwen zwanger kunnen worden na die behandeling.’

Zwangerschap
Zelfs als er baarmoederhalskanker tijdens de zwangerschap wordt vastgesteld, zijn er vaak nog mogelijkheden om de moeder te genezen en de baby niet te vroeg geboren te laten worden. Christianne Lok, gynaecoloog-oncoloog in het CGOA: ‘De laatste jaren hebben we ontdekt dat we tijdens de zwangerschap chemotherapie kunnen inzetten, zodat de tumor kleiner wordt en de zwangerschap door kan gaan. Uiteraard moeten we heel goed onderzoeken hoe het met de kinderen na de geboorte en op langere termijn gaat.’

Professor Kenter: ‘Veel is al uitgezocht, maar er is nog veel werk aan de winkel. In het CGOA blijven we zoeken naar oplossingen om jonge vrouwen te genezen van hun kwaadaardigheid en de mogelijkheid op het krijgen van een gezonde baby te behouden.’

Over het CGOA
Het CGOA is een samenwerkingsverband van alle gynaecologisch oncologen in Amsterdam. Zij werken op 3 locaties: het Academisch Medisch Centrum (AMC), het Nederlands Kanker Instituut-Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis (NKI-AVL) en het VU medisch centrum (VUmc).