Vrouwen met overgewicht kunnen soms niet ­zwanger worden. Bij te veel vetweefsel raakt de ­hormooncyclus verstoord. Als vrouwen uit deze groep zich melden voor een vruchtbaarheidsbehandeling in het Albert Schweitzer ziekenhuis, is het devies eerst: afvallen!

‘Afvallen is óók behandelen’, vertelt verpleegkundige Lydia van Veen. Zij coördineert de afvalbegeleidingspolikliniek (de ‘Leefstijlpoli’) op de locatie Zwijndrecht van het ziekenhuis, onderdeel van de polikliniek Fertiliteit (Vruchtbaarheid). Van Veen: ‘Een lichaam met te veel vet zegt eigenlijk tegen de vrouw: ‘Word maar niet zwanger. Ik stop ermee’, en de cyclus komt stil te liggen. Maar al binnen een paar maanden na verandering naar een gezondere leefstijl – ­gezond eten in combinatie met sporten – wordt circa eenderde deel van de vrouwen spontaan zwanger. Een lang en belastend hormoontraject is dan helemaal niet nodig.’ Afgelopen jaar begeleidde Van Veen 65 vrouwen bij het afvallen. Pas als dit na een half jaar geen resultaat geeft, komt een vruchtbaarheidsbehandeling met medicamenten in beeld.

Kans op problemen kleiner
‘Nog eens ongeveer eenderde deel van deze vrouwen krijgt door het afvallen in elk geval weer een normale cyclus, waarop we kunnen voortbouwen met een vruchtbaarheidsbehandeling. Bij het resterende derde deel is vaak iets anders aan de hand, dat nader onderzoek vereist. De kans op een problematische zwangerschap of miskraam is overigens ook kleiner naarmate de organen en de baarmoeder minder ‘vervet’ zijn’, voegt Van Veen nog toe.

De afvalbegeleidingspoli van het Albert Schweitzer ziekenhuis is al jaren succesvol. Van Veen presenteerde de ­resultaten al onder vakgenoten, tot in Stockholm toe. ­‘Eigenlijk nemen de patiëntes met onze hulp de verantwoordelijkheid terug over hun leefstijl, eetpatroon en beweging. Zo’n nieuw begin is goed voor de algehele gezondheid en voor het zelfvertrouwen.’

Nieuw begin
In 2016 wacht de polikliniek zélf ook een nieuw begin. Van Veen: ‘We gaan beginnen met wetenschappelijk onderzoek onder onze doelgroep. Het afvallen blijft de kern van onze aanpak, maar we willen daarnaast twee dingen te weten komen: wat is de invloed van leefstijl en vetgehalte op het seksleven én op de zwangerschapskans? Door daarbij ook het type vet te analyseren, hopen we alle vrouwen en hun partners in de toekomst gerichter te kunnen gaan helpen.’

Het onderzoek, dat zeker twee à drie jaar zal duren, wordt uitgevoerd door Van Veen samen met fertiliteitsarts Grada van den Dool (auteur van het boek ‘Waar blijft de ooievaar?’) en gynaecoloog-seksuoloog Myrthe Bandell, beiden ook van het Albert Schweitzer ziekenhuis. ‘We hebben een geavanceerde weegschaal aangeschaft die heel precies het zogeheten ‘viscerale vet’ kan meten. Dat is het vetweefsel dat verspreid zit in het lichaam en de organen. We hopen veel meer te weten te komen over wat een bepaald type vet en de vetverdeling precies doen met de vruchtbaarheid.’ Tevens gaat het Albert Schweitzer ziekenhuis door met het promoten van de Leefstijlpoli bij zorgverzekeraars. ‘Want afvallen om zwanger te worden is niet alleen gezonder, maar ook veel goedkoper dan andere behandelingen en verdient het om vergoed te worden.’