De zorgsector is behoorlijk enthousiast over de blockchain, de technologie die ook wordt gebruikt door Bitcoin en andere cryptomunten. Ook farmaceutische bedrijven en makers van medische apparatuur zien de mogelijkheden van de blockchain in. In de praktijk heeft het echter nog geen vliegende start genomen en dat zou verschillende redenen hebben. Zo zijn er hoge opstartkosten aan verbonden en is de sector aan strenge regelgeving onderhevig. Er zijn dan ook vragen omtrent de schaalbaarheid, de overheidsreglementering en de privacy. Toch hoeft dat volgens een recent onderzoek geen belemmering te zijn.

Blockchain in de zorg: wat is dat?
Veel mensen kennen de blockchain van cryptomunten en beleggingsplatformen als bitcoin prime. Cryptomunten maken inderdaad gebruik van de blockchain om op een veilige en transparante manier transactiegegevens op te slaan. De blockchain kan echter ook worden gebruikt om andere data op te slaan. Het is dan ook daarover dat het in de zorgsector gaat.

In Nederland zijn de blockchaintoepassingen in de zorg nog niet massaal uitgerold, maar in het buitenland zijn er wel degelijk al mooie voorbeelden te vinden. Vooral in Estland is dat het geval. Estland is op het gebied van digitale dienstverlening al jaren een voorbeeld voor de rest van de wereld. Begin 2016 kondigde het bedrijf Guardtime bijvoorbeeld aan dat het samen met de Estse overheid de gegevens van patiënten zal beveiligen met behulp van de blockchain. Door de data-integriteit te waarborgen en alle databewerkingen transparant weer te geven, bekomt men er controleerbare patiëntendossiers.

Randvoorwaarden voor blockchain in de zorg
Het Zorginstituut concludeerde eerder al dat de blockchain veel mogelijkheden biedt. Het oordeelt dat de blockchain dingen mogelijk maakt die voorheen niet mogelijk waren, zowel wat de processen als de informatievoorziening betreft. Zo kunnen burgers veel beter bij het zorgproces worden betrokken en krijgen ze meer inzicht in onder meer hun medische en administratieve gegevens.

De mogelijkheden van het gebruik van de blockchain in de zorg zijn inderdaad enorm groot. Zo kan men bijvoorbeeld het medicijngebruik beter bewaken en regelen, kan men eenvoudiger bewijzen dat iemand de nodige inentingen heeft gekregen en kan men gemakkelijker data uitwisselen. Het Zorginstituut wil echter een compleet beeld krijgen van alle randvoorwaarden die gelden bij het uitrollen van de blockchain in de zorg. Het is namelijk zo dat er in de zorg andere spelregels gelden en dat privacy er extra belangrijk is, want medische gegevens en patiëntgegevens zijn nu eenmaal bijzondere persoonsgegevens die extra bescherming genieten.

In opdracht van het Zorginstituut hebben blockchainspecialisten, juridische experts en een onderzoeksbureau verschillende zaken omtrent het gebruik van de blockchain in de zorg uitgezocht. Volgens het onderzoek kan blockchain voor de zorg een meerwaarde zijn, maar moet er dan wel worden ingezet op governance. Daarnaast dient er voldoende aandacht te gaan naar de privacywetgeving (AVG). De AVG hoeft volgens de onderzoekers geen belemmering te zijn, op voorwaarde dat er wordt gekozen voor een private blockchain. Daarnaast dienen actoren zo min mogelijk persoonsgegevens vast te leggen op de blockchain en zo veel mogelijk in te zetten op pointers en hashes. Ook zijn technologische en organisatorische afspraken vooraf vast te leggen.