Vrouwen met borstkanker kunnen na de behandelingen te maken krijgen met ongewenste vochtophopingen, ook wel ‘oedeem’ genoemd. Hierbij gaat het om lymfoedeem, een probleem dat vaak onderbelicht blijft en vaak laat wordt gesignaleerd.

Lymfoedeem ontstaat na beschadiging van het lymfvatenstelsel. Dit komt vaak door operatie, chemotherapie en/of bestraling, waarbij lymfklieren en lymfvaten beschadigd raken. Soms worden lymfklieren zelfs helemaal verwijderd. Hierdoor kan het lichaam het vocht niet goed afvoeren en begint een lichaamsdeel op te zwellen. Ook ontstaan er vaak klachten van een moe en zwaar gevoel, en een gespannen gevoel. Lymfoedeem komt het meest voor aan armen en benen, maar kan ook in andere lichaamsdelen ontstaan, zoals de borsten en in het gelaat. Lymfoedeem is een chronische aandoening. En behandeling ervan is noodzakelijk! Wanneer lymfoedeem niet wordt behandeld, wordt het lichaamsdeel steeds dikker, en harder en kunnen er ontstekingen en wonden ontstaan.

Behandeling
Oedeemtherapeut Joke van der Vlis-van der Zouwen is gespecialiseerd in het behandelen van oedeem. Het afvoeren van oedeem kan middels manuele lymfdrainage en compressietherapie. Hierbij wordt met behulp van zachte, pompende bewegingen het netwerk van lymfvaten vlak onder de huid geactiveerd. De lymfdrainage stimuleert de vochtopname door de lymfvaten en verhoogt de afvoer van weefselvocht. De ‘file’ wordt als het ware opgelost door het ‘verkeer’ via andere wegen op de bestemming te laten aankomen.
Manuele lymfdrainage kan gecombineerd worden met compressietherapie. Door het aanleggen van zwachtels wordt van buitenaf een continue druk aangebracht die het uittreden van vocht tegengaat en de afvoer van lymfe ondersteunt. Speciale hulpmiddelen kunnen worden ingezet om te voorkomen dat oedeem toeneemt.
Lymftape is een speciale elastische tape, die dezelfde elasticiteit heeft als de huid. Door het vakkundig aanbrengen ervan wordt de opperhuid als het ware iets opgelicht van de onderliggende huidlagen. Hierdoor komt er ruimte tussen de verschillende huidlagen. De ruimte die tussen de huidlagen vrijkomt, zorgt voor een drukafname, en door de gewone lichaamsbeweging wordt de huid continu gemasseerd op de plaatsen waar de pleister is opgeplakt.
Tevens kan pijn verlicht worden. Zodra het oedeem is verminderd en de situatie stabiel is, kan er een therapeutische elastische kous worden aangemeten.

Littekenmassage
Ook kunnen littekens in het geopereerde of bestraalde gebied behandeld worden. Littekens zorgen vaak voor een bewegingsbeperking, en ook voelt de huid vaak strak aan. Het kan zijn dat het litteken verkleefd is met de onderlaag. Littekenmassage biedt dan uitkomst.

Zelfredzaamheid
Uitgangspunt bij de behandeling is de zelfredzaamheid van de patiënt. Daarom leert die door middel van handgrepen om zelf oedeem aan te pakken. Afhankelijk van de klacht krijgt de patiënt een op maat gemaakt oefenprogramma.

De eerste 20 behandelingen worden vergoed uit de aan­vullende verzekering; eventuele volgende behande­lingen uit de basisverzekering. Joke is werkzaam in verschillende praktijken.