Van de vrouwen die borstkanker hebben, wordt ongeveer de helft bestraald. Van deze groep krijgt ongeveer 15% te maken met ‘late radiatieschade’. Het kan dan gaan om verhardingen in het weefsel, pijn, ribfracturen of oedeem in het bestraalde gebied. In ernstige gevallen kan dit uiteindelijk ontaarden in wonden die spontaan ontstaan en niet of nauwelijks genezen.

De bestralingen hebben als doel de kwaadaardige cellen kapot te maken. Het is echter onvermijdelijk dat er ook ‘goede’ cellen beschadigd raken. Dit leidt op den duur tot een tekort aan cellen en daarmee tot een afname van de functie van het bestraalde weefsel. Een belangrijk onderdeel van het proces van ‘late radiatieschade’ is de steeds verder afnemende hoeveelheid doorgankelijke haarvaten. Deze slagadertjes zijn verantwoordelijk voor het afgeven van zuurstof vanuit het bloed naar het omgevende ­weefsel. Een reductie leidt tot verdere afname van functie en ­vitaliteit. Het bestraalde weefsel raakt daardoor steeds meer verlittekend en kan zelfs afsterven.

Zuurstoftherapie
De enige manier om het op deze manier beschadigde weefsel weer in enige mate te herstellen is het te behandelen met hyperbare zuurstoftherapie (HBOT). Met deze methode geeft men 12 keer zoveel zuurstof als we normaal in ons lichaam hebben. Dit gebeurt door mensen 100% zuurstof te laten ademen in een ruimte waarin een verhoogde druk heerst. De zeer fors toegenomen hoeveelheid zuurstof kan zich daardoor verder verplaatsen vanuit de nog functionerende bloedvaten. Hierdoor krijgen gebieden die verstoken waren van zuurstof nu wel weer voldoende van dit, voor het leven, noodzakelijke gas. De hoeveelheid zuurstof is zelfs dusdanig groot, dat een versterkte aanmaak van nieuwe cellen plaatsvindt. Dit resulteert in een herstel van de functie van het beschadigde weefsel. Een laatste belangrijk effect van HBOT bij bestralingsschade is de stimulering van de vorming van nieuwe vaten in zuurstofarm gebied. Het gevolg hiervan is een blijvende verbeterde doorbloeding.

Hyperbare kamer
De ruimte waarin men behandelt, heet een ‘hyperbare kamer’. Dit is een grote cabine met patrijspoorten. Patiënten verblijven hier gedurende twee uur samen met een aantal andere patiënten en een begeleider. Er kan gegeten, gedronken en gelezen worden. De omstandigheden zijn relatief comfortabel. Voor claustrofobische patiënten is er eventueel extra begeleiding. Het Hyperbaar Geneeskundig Centrum in Rijswijk beschikt, qua patiëntenaantal, over de grootste cabine van Nederland, met ruimte voor 20 personen. Het gehele behandelingstraject bestaat uit 30 tot 40 sessies, die vijf dagen in de week plaatsvinden.
www.hgcrijswijk.nl
Tijdige doorverwijzing belangrijk
Vanwege het progressieve karakter van late bestralingsschade is het belangrijk dat (borstkanker)patiënten met klachten tijdig doorverwezen worden naar het Hyperbaar Geneeskundig Centrum. Hoe eerder men met behandeling het proces tot stilstand brengt, hoe groter de kans is op herstel.