Wanneer je de diagnose kanker krijgt, wil je alle mogelijkheden aanpakken om zo snel mogelijk te genezen. Gelukkig wordt er ook steeds meer bekend over succesvolle therapieën en behandelmethodes. De werking van immuuntherapie wordt wereldwijd intensief onderzocht. Voor wie is deze therapie bedoeld en wat zijn de laatste ontwikkelingen?

Afweersysteem versterken
Immuuntherapie probeert het afweersysteem sterker te maken, zodat het kanker beter kan aanvallen. Op die manier hopen specialisten mogelijk te maken dat tumoren kleiner worden. Dr. Astrid van der Veldt is internist-oncoloog in het Kanker Instituut van Erasmus MC. Ze is onder andere gespecialiseerd in immuuntherapie en legt uit: ‘Normaal ruimt het immuunsysteem, ofwel afweersysteem, schadelijke cellen en infecties op. Tumoren zijn het immuunsysteem als het ware te slim af, waardoor ze niet onderschept kunnen worden. Immuuntherapie maakt het immuunsysteem in staat deze cellen toch te detecteren en op te ruimen.’

Bijwerkingen
‘Sinds eind vorig jaar is het mogelijk om ook na de operatie van een melanoom immuuntherapie te geven. De tumor en eventuele uitzaaiingen zijn dan verwijderd op het moment dat de therapie gegeven wordt. Dat is een hele mooie ontwikkeling, waar een nieuwe groep patiënten gebruik van maakt. Immuuntherapie kent zeker bijwerkingen, maar die zijn momenteel nog erg lastig te voorspellen. Je kunt denken aan huidirritaties, maar ook ernstige bijwerkingen zoals het ontstaan van een ontsteking in een orgaan. Sommige patiënten werken full-time door, terwijl anderen na één kuur al bijwerkingen krijgen. Hierin zit echt nog een uitdaging en ook hier wordt enorm veel onderzoek naar gedaan, dus hopelijk wordt dat in de toekomst beter.’

Ik heb kanker. Kom ik in aanmerking voor immuuntherapie?
De eerste grote successen met immuuntherapie zijn bereikt bij melanoom, een agressieve vorm van huidkanker. Bij onder andere uitgezaaid melanoom, nier-, blaas-, en longkanker is immuuntherapie een standaard optie in het behandeltraject. Dr. Van der Veldt: ‘We zien indrukwekkende resultaten en het is een ontzettend mooie behandeling, maar op dit moment is het nog niet inzetbaar voor iedere vorm van kanker. Hopelijk komt hier in de toekomst verandering in.’

Immuuntherapie in de toekomst
Dr. Van der Veldt benadrukt dat immuuntherapie nog in de kinderschoen staat: ‘Activatie van het afweersysteem bestaat uit ontelbaar veel kleine stapjes. Op dit moment kunnen we ons in de behandeling nog maar richten op enkele stappen. Momenteel wordt er ontzettend veel onderzoek gedaan hoe die andere stappen voor activatie van het immuunsysteem tegen kanker beïnvloed kunnen worden met medicijnen. Ook wordt het steeds beter mogelijk om immuuntherapie te combineren met andere behandelingen. Bij longkanker wordt immuuntherapie bijvoorbeeld al succesvol gegeven in combinatie met chemotherapie. Wereldwijd én binnen Erasmus MC wordt veel onderzoek gedaan naar alles wat bij deze therapie komt kijken. Ook onderzoeken we bijvoorbeeld hoe de eigen immuuncellen gemanipuleerd kunnen worden om de tumor beter te vinden en aan te vallen. Er zijn ontzettend veel ontwikkelingen die in de toekomst hopelijk resulteren in nog meer successen.’