Waar moet je als patiënt met hartfalen bij het bereiden van een maaltijd op letten? Wat mag je wel en niet eten? Het KookCafé in het ETZ (Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis) geeft op deze en andere vragen een antwoord. ‘Patiënten waar­deren de vele tips, maar vinden het lotgenoten­contact minstens zo waardevol.’

Voor patiënten met hartfalen heeft voeding direct invloed op de belasting van hun hart. Het KookCafé in het ETZ startte daarom op 22 maart met een presentatie van diëtiste Meriam Daams. Haar belangrijkste boodschap aan de zes patiënten en hun partners luidt dat met minder zout, vocht en vet toch een smakelijke maaltijd bereid kan worden. Ze adviseert om de zoutconsumptie te beperken tot maximaal vijf gram per dag. Hoe? ‘Door andere keuzes te maken’, geeft ze de toehoorders mee. Ze laat op een projectiescherm een groot aantal producten zien waar opvallend veel zout in verwerkt is en vertelt wat betere alternatieven zijn. ‘Maak gerechten langzaamaan minder zout; dan kunnen je smaakpapillen eraan wennen.’Ook het vochtadvies komt in haar korte presentatie aan bod, aangevuld met praktische tips om de dorst op een alternatieve wijze te lessen. Tot slot gaat Meriam in op het verschil tussen verzadigde en onverzadigde vetten. ‘Visvetzuren zijn gezond. Probeer daarom wekelijks twee keer vis te eten, waarvan één keer vette vis.’

Kookschort
Nadat de diëtiste de laatste vragen heeft beantwoord, krijgen alle deelnemers een kookschort. Pim Machielsen, een van de twaalf koks in het ETZ, nodigt het gezelschap uit om hem te volgen naar de grote ziekenhuiskeuken. Daar worden de recepten voor het viergangenmenu uit­gedeeld en wordt gezamenlijk de maaltijd voorbereid. Een salade van gekookte kip, appel, witlof en rozijnen is het voorgerecht. Daarna volgt verse bietensoep. Hoofdgerecht is een rundvleesstoofschotel. Het diner wordt afgesloten met peren, karamelsaus en ijs.
Tijdens het snijden van de witlof, het schillen van appels en bieten en het smelten van de suiker beantwoordt kok Gerrit Rovers vragen van de patiënten en geeft hij ook ongevraagd adviezen. Hij geniet zichtbaar van de inzet van de aanwezigen, terwijl hij door de pruttelende pannen roert. ‘Ze zijn echt een avondje uit. Nu ze hier samen koken, raken ze ook in gesprek met elkaar. Zo wisselen ze ervaringen uit.’

Lekker
Na alle voorbereidingen trekt het gezelschap zich terug in een klein zaaltje voor het gezamenlijk nuttigen van het voorgerecht. De bordjes met de salade zijn opvallend snel leeg. ‘Tjee, wat is dit lekker’, verzucht een van de patiënten. De deelnemers aan het KookCafé hoeven vanaf nu niets meer te doen. De volgende drie gangen worden aan tafel geserveerd. Het ijs is hoorbaar gebroken; tussen de happen door praat iedereen met elkaar. ‘Dat is de kracht van ons KookCafé’, zegt hartfalenverpleegkundige Lian Dievelaar. ‘Het helpt bovendien de therapietrouw te verbeteren, omdat patiënten naar elkaar luisteren en zo van elkaar leren.’ Ze benadrukt dat bij alle leefstijladviezen bewust wordt ingezoomd op de mogelijkheden voor patiënten. ‘We denken niet in beperkingen.’ Ze hoopt dat ook andere ziekenhuizen starten met dit soort kooklessen. ‘Eigenlijk zou iedere hartpatiënt minimaal één keer zo’n avond mee moeten maken.’