Veertig jaar geleden zette hij zijn eerste tatoeage. Inmiddels is het aantal door hem geplaatste tattoos niet meer te tellen. Bekende namen als Lady Gaga, Robbie Williams, Barry Hay, Herman Brood, Kurt Cobain en leden van de Red Hot Chili Peppers lieten hun huid door hem verfraaien. ‘Maar het vak is in die veertig jaar erg veranderd. Het oude avontuur is eruit. Daarom wil ik er ook enigszins mee stoppen’, bekent Henk Schiffmacher.

Een grote witte herder komt je tegemoet lopen zodra je de tattooshop binnenkomt. Na een aai over zijn kop druipt hij af en laat hij zich met een diepe zucht op de grond zakken. Achter in het smalle pandje aan de Ceintuurbaan in Amsterdam worden twee klanten van een nieuwe tatoeage voorzien: de een zit met een vertrokken gezicht voor zich uit te kijken, terwijl de ander heel ontspannen het pronkstuk bewondert dat op zijn arm verschijnt. ‘Achter elke tatoeage zit een verhaal’, weet Henk, in de richting van de beide mannen knikkend. ‘Maar het zijn over het algemeen wel andere verhalen dan vroeger. Toen werden tatoeages voornamelijk geassocieerd met criminaliteit en zeelui. Nu neem je een tattoo vanwege een nieuwe start in je leven.’

Negatief stigma
Henk bleek al jong een groot tekentalent. ‘Na mijn schoolperiode kwam ik op de reclameafdeling van De Bijenkorf terecht. Daar begon ik ook met fotograferen. Mijn fascinatie voor tatoeëren bestond toen al en ik liep tussen de middag vaak bij Tattoo Peter binnen.’ Terwijl Henk herinneringen ophaalt, tekent hij ogenschijnlijk automatisch op het vel papier dat voor hem ligt. ‘Ik fotografeerde vaak klanten van hem. Veel van die foto’s zijn gepubliceerd in de Nieuwe Revu waar ik als freelance fotograaf voor werkte. Het tatoeëren intrigeerde me. Ik wilde het vak ontdoen van het negatieve stigma dat erop rustte. Zo ben ik er lang­zamerhand ingerold. Ik was één van de eerste tatoeëerders in Nederland. Tegenwoordig vind je ze in elk leegstaand pand. Iedere Jan Doedel kan daar via internet apparatuur voor kopen, maar dat maakt je nog geen toptatoeëerder. Die zijn in het circuit opgeleid en dat is een proces waar je jaren over doet. Ik kan dan ook alleen maar adviseren om goed om je heen te kijken als je een tatoeage wilt laten zetten. Loop eens naar binnen en kijk hoe het er daar uitziet. Zijn er voorbeelden die ze je kunnen laten zien? Er is veel kaf onder het koren. Dat moet je er eerst zelf uitfilteren.’

Heftige jaren
Henks eigen lichaam telt 115 tattoos. ‘Vooral vorig jaar zijn er verschillende bijgekomen omdat er diverse vrienden van mij zijn overleden. Stuk voor stuk hebben ze behoorlijk hard en stevig geleefd en daar kregen ze de rekening van gepresenteerd. Voor elk van hen heb ik een tatoeage op mijn lichaam laten zetten. Zo blijven ze altijd bij me.’

Ook de jaren daarvoor waren niet echt zorgeloos te noemen. Zijn echtgenote Louise kampte lange tijd met ernstige gezondheidsproblemen en onderging in januari 2015 een levertransplantatie en Henk zelf werd met een hartafwijking geconfronteerd. ‘Met Louise gaat het goed en daar ben ik ontzettend dankbaar voor. En zelf ben ik ook wel oké. Het leven is als rijden in een auto zonder dat je weet hoeveel benzine er nog in zit. Af en toe pruttelt hij een beetje of start hij slecht. En als die auto er echt mee ophoudt,
wil ik graag dat een paar van mijn tatoeages bewaard blijven. Op mijn been staat een interessant exemplaar en ook zou ik het fijn vinden als mijn linkerhand bewaard blijft. Niet als relikwie, maar vanwege de Samao tattoo. Die is heel bijzonder. Maar dat mogen mijn dochters regelen.’

Toekomst
Ook op zakelijk gebied ging het Henk de laatste jaren niet voor de wind. De imposante tatoeagecollectie die Henk in de loop der jaren bij elkaar had verzameld, werd gehuisvest in zijn Amsterdam Tattoo Museum. Het museum ging in 2015 echter failliet, evenals twee BV’s van de kunstenaar. ‘Louise was erg ziek, dus was ik met heel andere dingen bezig. In die crisissituatie zijn er dingen blijven liggen waardoor ik geen andere uitweg zag dan zelf mijn faillissement aan te vragen. Het is jammer dat ik niet rijk aan mijn pensioen begin, maar zoals mijn moeder altijd zei: ‘If it doesn’t kill you, it makes you stronger’. Je moet veerkracht hebben en dat heeft af en toe wel moeite gekost. Geld is dan wel niet belangrijk, maar het moet er wel zijn. Ik ging er altijd heel makkelijk mee om, maar nu moest ik eerst de Sinterklaas in mezelf vermoorden’, zucht Henk.
‘Ik ben nu 65 en ik heb de neiging om afscheid te nemen van mijn vak. Ik ben er niet meer helemaal gelukkig mee. Het is een fucking damesbusiness geworden. Ik denk dat ik hier straks alleen nog op zaterdag en zondag wat dingetjes doe. Dan komen hier veel souvenirzoekers; toeristen die een tatoeage willen laten zetten. Ik wil meer tijd door­brengen met Louise en mijn hond en vaker gaan schilderen. Ook wil ik het schrijven weer oppakken. Zo heb ik al jarenlang een rijpend product in de kast liggen: een half-autobiografische avonturenroman. En verder wil ik het theater in. Ik heb wel vaker praatjes gehouden, daar wil ik meer mee doen. Ik lul wel wat aan elkaar vast.’