‘Kan stress in het leven van een moeder van invloed zijn op het gebit van haar kind?’ ForYou Magazine stelde mij als mondhygiënist die interessante vraag. Tegenwoordig groeien veel kinderen op in éénoudergezinnen, waar overbelasting van de moeder op de loer ligt. Maar ook in gezinnen, al of niet ‘samen­gesteld’ en met steeds meer zorgende vaders, heerst er vaak constant een spanningsveld tussen alle verplichtingen waar de gezinsleden tegenwoordig aan moeten voldoen.

Laten we eens kijken wat erover te vertellen valt, en bedenk dat voor het woord ‘moeder’ ook meer in het algemeen ‘ouder’ of ‘verzorger’ ingevuld kan worden.

In november 2015 is er in het American Journal of Public Health een artikel verschenen waarin bepaalde stress-indicatoren, zogenaamde ‘markers’ bij moeders en de manier van verzorgen van hun kind, gerelateerd worden aan het bestaan van gaatjes in het gebit van hun kind. Daarbij werden ook aspecten van de sociaal-economische status, zoals werk en inkomen van de moeder, betrokken.
De onderzoekers concludeerden dat bij kinderen van moeders met minstens twee biologische stress-markers, bijvoorbeeld hoge bloeddruk en buikomvang, gaatjes in het gebit méér voorkomen dan bij moeders die die markers van stress niet hebben. Het geven van borstvoeding lijkt positief te werken op het voorkómen van gaatjes (blijft hier buiten beschouwing). Moeders met stress sloegen vaker afspraken met de tandarts af of vergaten die. Op zich is dat laatste in te denken; mij is het als alleenstaande, werkende moeder ook wel overkomen, tot mijn schaamte.

Hoe kunnen we deze bevindingen uit de VS vertalen naar adviezen voor de moeders in Nederland?

1 Houd vast aan een regelmatige tandartscontrole. Juist bij kinderen is dat enorm belangrijk, omdat de ernst van de gaatjes nog kan worden ingeperkt als je er snel bij bent.

2 Plan steeds een nieuwe afspraak vooruit bij de tandarts, ook al heb je nog niet direct volledig zicht op je agenda in de toekomst.

3 Zorg ervoor dat de tandarts en de mondhygiënist de juiste gegevens van jou en je kind hebben. Een correct mailadres en telefoonnummer zijn belangrijk, zodat ze je eventueel kunnen herinneren aan de afspraak. Zo voorkom je dat er een te lange tijd voorbijgaat waarin tandproblemen kunnen verergeren zonder opgemerkt te worden, en je kunt hem tijdig wijzigen.

Meer gericht op de leefstijl van drukke gezinnen komen we op voeding en gewoonten. Moeders willen ondanks de drukte graag hun liefde tonen door lekkere tussen­doortjes en gemakkelijke pakjes drinken mee te geven. De schooldagen zijn vaak lang, mede doordat kinderen vaker naar de kinder-/ naschoolse opvang gaan. De voedingsindustrie heeft daar slim op ingespeeld, waardoor we in de supermarkt bijna niet meer kunnen kiezen welke ‘gezondheidskoeken’ en andere vrolijk verpakte lekkernijen we zullen meegeven. Deze periode van de dag is van grote invloed op de gebitsgezondheid van je kind. De tijd tussen het poetsen vóór school en vóór het naar bed gaan is een tijd waarin er van alles wat je kind eet restjes op en tussen de tanden en kiezen achterblijven. De daarin aanwezige suikers worden door plaque (bacteriën) verwerkt tot zuur dat gaatjes kan veroorzaken. Die tijd is erg lang.

4 Bespreek op school dat je kind zelf na de middagpauze nog even tanden poetst. Soms gebeurt dat groeps­gewijs, en dat is ook een leuk intermezzo voor de kinderen.

5 Geef etenswaren mee die geen suiker bevatten en vooral niet plakken aan het gebit. Ontbijtkoekvarianten, mueslirepen en krentenbollen zijn daarom onverstandig. Maar ook pakjes drinken kunnen schade aan het gebit toebrengen, omdat er in limonade, vruchtensappen en ‘gezonde zuivel’ veel (voedings)zuren en suikers zitten.
Die zuren tasten het gebit als geheel aan. Beter zijn boterhammen met hartig beleg of rijstwafels en een beker met bijvoorbeeld gewone melk of Chocomel Light. Zelfs dat is in pakjes te krijgen.

Kunnen ouders met een druk bestaan tijd vrijmaken om dáár een studie van te maken? Waarschijnlijk niet.

6 Maak daarom eens een afspraak bij de mondhygiënist, eventueel met andere broers en zussen. Via de site www.mondhygiënisten.nl kun je met het invoeren van je postcode ontdekken waar er in jouw buurt een vestiging is. Leer van alles over voeding, krijg een instructie voor jou en je kids (ook pubers!) over hoe je het gebit moet verzorgen. Jong geleerd is oud gedaan, en zelf geef je natuurlijk het goede voorbeeld voor een leven lang een gezonde mond! Zo kun je leren om in je drukke bestaan verstandige beslissingen nemen voor de tandverzorging van je kind.

7 Neem je kind al vroeg mee naar de tandarts en/of de mondhygiënist. Vóór 2 jaar mag al, want op het gebied van mondverzorging bij kinderen tot 2 jaar zijn onze adviezen al belangrijk. Immers: je kindje krijgt al met zo’n 6 maanden het eerste tandje en dát heeft ook verzorging nodig! En gezond drinken is iets wat je jong moet aanleren. Gewenning aan zoete drankjes krijg je niet zo gemakkelijk meer afgeleerd. Vanaf 2 jaar gaat je kind met afgesproken regelmaat mee naar de tandarts.

Een verwijzing naar een mondhygiënist is niet nodig. Tot 18 jaar worden de kosten nog via de basisverzekering vergoed. Raadpleeg voor de precieze voorwaarden en beschikbaar budget je zorgverzekering.