Borstkanker, ook wel ‘mammacarcinoom’ genoemd, is een vorm van kanker in en om het borstklierweefsel. Borstkanker komt vooral voor bij vrouwen tussen de 50 en 70 jaar, maar kan ook op andere leeftijden voorkomen. Voor mannen is borstkanker een zeldzame ziekte.

Risicofactoren (op het krijgen van borstkanker)
Niet alle oorzaken van borstkanker kunnen worden verklaard. Mogelijke factoren zijn:
– op jonge leeftijd de eerste menstruatie en op late leeftijd de overgang
– weinig of geen kinderen krijgen of pas na het 35ste jaar de eerste zwangerschap
– langdurig (twee tot drie jaar) gebruik van hormoonpreparaten tegen overgangsklachten
– ongezonde leefstijl, te weinig bewegen, te veel alcohol, roken en overgewicht
– erfelijkheid kan een oorzaak zijn van borstkanker
– al eerder borstkanker gehad: vrouwen die al eerder borstkanker hebben gehad, hebben een verhoogde kans de eerste jaren na de ziekte borstkanker te krijgen in de andere borst.

Symptomen van borstkanker
Bij de volgende veranderingen is het verstandig om een arts te bezoeken:
– een knobbeltje of deukje in de borst
– een ingetrokken tepel
– veranderingen van de tepel bijvoorbeeld: roodheid, schilfertjes, plekje dat op eczeem lijkt
– bruin of bloederig vocht uit tepel
– een borst die warm aanvoelt en rood is verkleurd. Soms is de huid verdikt en heb je putjes, zoals een sinaasappelschil.
– een wondje van de huid dat niet geneest

Behandelingen van borstkanker
Borstkankerbehandelingen kunnen onderverdeeld worden naar het doel dat ze hebben: ‘curatief’, ‘adjuvant’, ‘neo-adjuvant’ of ‘palliatief’. Wat is het verschil?
* Is het doel van de behandeling om te genezen? Dan is het een curatieve behandeling. De curatieve behandeling richt zich op het wegnemen van de tumor uit de borst. Meestal is dit een operatie.
* Daarnaast bestaat er ook adjuvante behandeling. Dit is een aanvullende behandeling. Het doel hiervan is om te voorkomen dat de tumor terugkomt of uitzaait. Het is dus een aanvulling op de curatieve behandeling. Bijvoorbeeld chemotherapie, hormoontherapie en radiotherapie.
* Als een aanvullende behandeling wordt gegeven, voorafgaand aan de curatieve behandeling, dan heet het een ‘neo-adjuvante behandeling’. Het doel hiervan is om naast het trachten te voorkomen van uitzaaiingen de tumor alvast wat kleiner te maken voordat de tumor verwijderd wordt tijdens de operatie.
* Bij een palliatieve behandeling is de ziekte niet meer te genezen. Het doel van een palliatieve behandeling is iemand in een zo goed mogelijke conditie nog zo lang mogelijk te laten leven en met zo min mogelijk klachten. De behandeling zorgt er bijvoorbeeld voor dat de tumor kleiner wordt of niet verder groeit of langzamer groeit. Ook kan de palliatieve behandeling erop gericht zijn om pijn te verminderen. In de laatste fase van het leven, de terminale fase, richt de behandeling zich meestal alleen nog op je klachten. Bijvoorbeeld pijn, misselijkheid en obstipatie.

Borstkanker wordt in het ETZ behandeld op de polikliniek Mammacare (mammacentrum).

Polikliniek Mammacare
De polikliniek Mammacare is er speciaal voor mensen bij wie een verandering of knobbeltje in de borst is opgemerkt. Voor een afspraak op een polikliniek Mammacare heb je voor verzekerde zorg altijd een verwijzing van je huisarts nodig. Ook kun je worden verwezen door het bevolkingsonderzoek borstkanker.
Een afwijking in de borst kan kwaadaardig zijn. De tijd tussen het opmerken van de afwijking en de uitslag van het onderzoek is daarom voor veel mensen een spannende tijd. Het roept wellicht veel vragen en onzekerheid bij je op. Daarom probeert de polikliniek Mammacare zo snel mogelijk uitsluitsel te geven over de afwijking.

Werkwijze
Eerst krijg je op de polikliniek Mammacare een gesprek met de verpleegkundig specialist. Zij doet een borstonderzoek bij jou. Vervolgens ga je naar de afdeling Radiologie, waar een mammografie (röntgenfoto van de borst) wordt gemaakt. Meestal wordt ook een echografie gemaakt. Soms is een biopsie (verwijdering van een stukje weefsel) noodzakelijk. Daarna kom je weer terug bij de verpleegkundig specialist en wordt de voorlopige uitslag van de onderzoeken met jou besproken.

Je krijgt de voorlopige diagnose. Als een biopsie is genomen, wordt met jou een afspraak gemaakt voor de uitslag van het weefselonderzoek. Dat is na twee of drie werkdagen. Als er geen biopsie noodzakelijk is, heb je direct de uitslag. Wijst de uitslag van de onderzoeken op borstkanker, dan bespreekt de mammachirurg direct een behandelvoorstel met jou. Je huisarts wordt ingelicht over het bezoek en de bevindingen.

Vervolggesprek
Als een operatie noodzakelijk is, krijg je voorafgaand daaraan een gesprek met de verpleegkundige op de polikliniek Mammacare. De verpleegkundige geeft aanvullende informatie over de operatie en de gang van zaken tijdens jouw verblijf in het ziekenhuis. De exacte inhoud van de begeleiding is afhankelijk van de bij jou gestelde diagnose en de eigen behoefte.

Je partner of familieleden zijn uiteraard van harte welkom om samen met jou de mammapoli te bezoeken tijdens de onzekere tijd van het onderzoek naar de afwijking tot en met de periode na een eventuele operatie en/of nabehandeling(en).

Zorgteam
Op de polikliniek Mammacare werkt een betrokken en specialistisch team intensief samen. Dat team vormt samen de mammazorgketen en bestaat uit onder andere chirurgen, internist-oncologen, verpleegkundig specialisten, mammacare-verpleegkundigen, plastisch chirurgen, radiologen, pathologen en radiotherapeuten. Wekelijks hebben alle betrokken disciplines een multidisciplinair overleg en worden de onderzoeksuitslagen en behandelplannen van diverse patiënten besproken. Bovendien heeft het team korte lijnen met een klinisch geneticus (die alles weet over erfelijkheid), psycholoog, maatschappelijk werker, gynaecoloog en geriater.

Specialisten
De medisch specialisten werken nauw samen met verpleegkundig specialisten en mammacare-verpleegkundigen.

Verpleegkundig specialisten
De verpleegkundig specialist is een verpleegkundige met een aanvullende academische opleiding die zich gespecialiseerd heeft in de zorg rondom borstaandoeningen. Hierdoor kan zij enkele taken en verantwoordelijkheden van de chirurg overnemen.

Mammacare-verpleegkundigen
De mammacare-verpleegkundigen zijn gespecialiseerd in de zorg rondom borstkanker. Mocht er bij jou sprake zijn van borstkanker, dan verzorgen zij de voorlichting, advies en begeleiding. Ook zorgen ze ervoor dat de behandelingen goed aansluiten. Ook kun je bij hen terecht met vragen over psychosociale onderwerpen. Samen met de verpleegkundig specialisten zijn zij jouw aanspreekpunt.

Vragen
Je kunt altijd telefonisch contact opnemen met de polikliniek Mammacare in het ETZ over allerlei onderwerpen die met jouw ziekte of behandeling te maken hebben. Vaak komen er thuis allerlei vragen. Denk aan praktische informatie over de ziekte en behandeling en de mogelijke gevolgen hiervan. Ook kun je problemen bespreken die jij of je partner door je ziekte of operatie ervaren, zoals angst, onzekerheid of andere klachten. Je kunt altijd een beroep doen op de verpleegkundige van de mammapoli. Ook geruime tijd na de (chirurgische) behandeling blijft zij een aanspreekpunt als het nodig is.

Bron: website Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis