Kinderen krijgen op jonge leeftijd al te maken met situaties die ze niet leuk vinden. Met iets doen wat ze niet willen, met iemand die onaardig tegen ze is of een situatie die ze niet kennen. Als je kind voldoende weerbaar is, kan het beter met dergelijke situaties omgaan. Maar wat is weerbaarheid precies en hoe kun je je kind hierbij helpen?

Weerbaarheid is het kunnen opkomen voor jezelf. Met respect voor jezelf en de ander grenzen kunnen stellen. En dat je om hulp kunt en durft te vragen als dat nodig is. Een voorwaarde voor weerbaarheid is dat kinderen een goed gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen hebben. Er is ook sprake van een wisselwerking tussen weerbaarheid en zelfvertrouwen. Een kind dat weinig weerbaar is en niet voor zichzelf durft op te komen, zal soms negatieve ervaringen hebben. Dit zorgt voor een negatief zelfbeeld, wat het zelfvertrouwen geen goed doet. Zo kan een kind in een negatieve spiraal terechtkomen.
Maar andersom is net zo goed het geval: een kind dat zelfvertrouwen heeft, zal weerbaar zijn en in lastige situaties voor zichzelf opkomen, wat weer bijdraagt aan het zelfvertrouwen.
Gelukkig zijn er manieren om het zelfvertrouwen en daarmee de weerbaarheid van een kind te vergroten.

Tips voor het vergroten van het zelfvertrouwen

1. Geef complimenten op het proces, niet op de prestatie. Complimenteer een kind bijvoorbeeld op de moeite die het heeft gedaan, dat het niet heeft opgegeven of een creatieve oplossing heeft bedacht. Deze complimenten helpen het kind een ‘growth mindset’ te ontwikkelen. Kinderen raken ervan overtuigd dat ze hun capaciteiten kunnen ontwikkelen.
Kinderen die meer een ‘fixed mindset’ hebben, geloven dat onze capaciteiten vaststaan. Zij geloven dat alles wat je kunt, een kwestie is van een talent hebben of niet en je dus geen controle hebt over je capaciteiten. Goede complimenten stimuleren de ‘growth mindset’, zodat een kind vertrouwen krijgt, dat hij datgene wat hij nog niet kan, wel kan leren. Vraag ook mijn gratis e-book ‘Complimenteren kun je leren!’ aan.

2. Geef je kind eigen verantwoordelijkheid, maar ook de ruimte die daarbij hoort. Laat je kind bijvoorbeeld zelf voor een huisdier zorgen, bepaalde klusjes in huis doen of (helpen) koken. Zorg er wél voor dat de taak past bij leeftijd en ontwikkeling van een kind. Let er ook op dat je je kind de ruimte geeft om het op zijn of haar eigen manier te doen, ook al is dat misschien niet jouw manier. Jouw manier opdringen werkt namelijk averechts: je kind krijgt onbewust de boodschap ‘jij bent niet goed genoeg’ mee. Het is daarnaast belangrijk dat een kind leert omgaan met frustraties en daarom moet je kind dus ook zo af en toe geconfronteerd worden met dingen die anders gaan dan het verwacht, zonder dat je als ouder direct te hulp schiet.

3. Maak een positief dagboek: schrijf samen elke dag 2 dingen op waar het kind blij van werd, trots op was of een compliment op heeft gekregen. Zo leer je je kind te focussen op positieve dingen. Op den duur geeft zo’n dagboekje ook een mooi overzicht van de kwaliteiten die je kind bezit. Op die manier leert een kind zichzelf kennen en dat zelfbewustzijn helpt bij het ontwikkelen van het zelfvertrouwen.