Zodra de eerste zonnestralen zich laten zien en de temperatuur stijgt, genieten we met volle teugen op terras, fiets of strand. We worden gelukkig van de zon en doen vitamine D op. Maar zon op je huid heeft een keerzijde. Douwe Vellinga, dermatoloog bij Alrijne Ziekenhuis, vertelt waar je op moet letten.

Langdurige onbeschermde blootstelling aan uv-straling is één van de belangrijkste oorzaken van huidkanker. Er zijn verschillende vormen:
• Melanoom. Vellinga: ‘Het melanoom is de ergste variant. De kans op uitzaaiing bij deze vorm kan erg groot zijn. De laatste jaren zie ik deze variant helaas vaker, maar gelukkig zijn patiënten er wel steeds eerder bij. Hoe dunner het melanoom is, hoe beter we deze kunnen behandelen en hoe beter de prognose is.’
• Basaalcelcarcinoom. Vellinga: ‘Deze variant komt zeer frequent voor, maar is ongevaarlijk omdat het vrijwel nooit uitzaait. De behandeling kan uiteraard wel vervelende littekens achterlaten.’
• Plaveiselcelcarcinoom. Vellinga: ‘Deze variant komt frequent voor en is iets gevaarlijker dan het basaalcelcarcinoom, hoewel het nog steeds maar zelden uitzaait. Deze huidkanker treedt meestal bij oudere mensen op, omdat de totale hoeveelheid uv-licht die iemand in zijn leven opdoet een rol speelt.’

Bescherming
Niet alleen de typische zonaanbidder loopt een risico op huidkanker. ‘De zon is ook schadelijk als je op een mooie lentedag tuiniert of een lange fietstocht maakt. Ook dan is het belangrijk om je huid goed te beschermen’, vertelt Vellinga.
Jezelf goed beschermen doe je zo:
• Draag uv-werende kleding. Vaak gaat de zonnestraling dwars door je kleding heen. Vellinga: ‘Er bestaat speciale kleding die de uv-straling tegenhoudt. Jammer genoeg wordt in Nederland hier nog weinig gebruik van gemaakt.’
• Smeren! Met zonnebrandcrème. Smeer genoeg zonne­brandcrème op en herhaal dit elke twee uur. Vellinga: ‘De meeste mensen smeren zonnebrandcrème te dun op. De werking kun je dan door drie delen. Welke factor ik aanraad? Minimaal factor 30. Factor 10 heeft geen enkele zin.’ Met goed smeren kun je ook rimpels voorkomen. ‘Het is de enige bewezen antirimpelcrème.’

Check jezelf
‘Als een foute moedervlek in een vroeg stadium wordt ontdekt, is de kans op uitzaaiing heel klein’, vertelt Vellinga. ‘Houd je eigen moedervlekken en eventueel die van je partner in de gaten op veranderingen.’ Let op het volgende:
A: asymmetrisch
B: onregelmatige begrenzing
C: color: kleur, drie of meer kleuren
D: diameter: meer dan 5 mm
E: evolutie: veranderingen

Vellinga adviseert: ‘Ga bij twijfel altijd naar de huisarts. Liever tien keer voor niets dan één keer te laat. Er zijn ook apps waarmee je moedervlekken kunt checken, maar pas op: die zijn soms nog foutgevoelig.’

Geniet van de zon!
Vellinga besluit: ‘Geniet van de zon, maar met verstand. Mijd de scherpe zon tussen 11.00 en 15.00 uur. Of je dan genoeg vitamine D binnenkrijgt? Maak je geen zorgen: in de zomer gaat dat heel snel.’

Wil je je moedervlekken laten checken? Dat kan tijdens het inloopspreekuur verdachte moedervlekken. Kijk op onze website www.alrijne.nl/dermatologie voor de locaties en data.