Het Emma Kinderziekenhuis bestaat dit jaar 155 jaar en kent een rijke historie. Inmiddels is het ziekenhuis onderdeel van Amsterdam UMC (de fusie tussen VUmc en AMC), en draagt het nog steeds met trots de naam van zijn beschermvrouwe Koningin Emma. Benieuwd hoe het allemaal begon en welke rol het Emma Kinderziekenhuis speelt anno 2020 ten tijde van de corona-pandemie? We nemen je mee in vijf wetenswaardigheden over deze bijzondere plek in de stad.

#1 Hoe het begon met twaalf houten kribben
Tot 1865 was er voor arme Amsterdamse kinderen geen ziekenhuiszorg. Als kinderen al werden opgenomen, lagen zij tussen de volwassenen en werden zij verpleegd door ondeskundig personeel. Armendokter dr. Samuel de Ranitz maakte het verschil door te lobbyen bij vooraanstaande Amsterdammers. Een Amsterdams damescomité organiseerde bijeenkomsten om het benodigde bedrag op te brengen voor een echt kinderziekenhuis. Zo opende het eerste Amsterdamse kinderziekenhuis, waar men begon met welgeteld twaalf houten bedjes voor kinderen tussen de 2 en 12 jaar. Onder de 2 werd je niet toegelaten omdat de kans op overlijden te groot was, boven de 12 werd je gezien als volwassene.

#2 Van binnenstad naar buitenwijk
In 1873 verhuisde het Emma van de Oudezijds Voorburgwal naar een compleet nieuw gebouw aan de Sarphatistraat, waar ruimte was voor 120 patiënten. Niet veel later hadden alle Amsterdamse ziekenhuizen kinderzalen en stond het Emma Kinderziekenhuis er niet meer alleen voor. Begin jaren 80 opende het grote AMC in het zuidoosten van de stad, toen nog midden in het weiland, en vond het Emma Kinderziekenhuis in 1988 daar zijn nieuwe thuis. Met een complete metamorfose is het ziekenhuis nu onherkenbaar gemoderniseerd en inmiddels onderdeel geworden van Amsterdam UMC.

#3 Er wordt nog steeds gebouwd voor de toekomst
‘De start van het leven van een pasgeborene heeft enorme impact op de kwaliteit van hun leven als opgroeiend kind en later als volwassene’, vertelt prof. dr. Hans van Goudoever, hoofd van het Emma Kinderziekenhuis. ‘Het is nu niet meer in te denken dat er in 1865 geen ruimte was voor de zorg voor zuigelingen. In het Emma Kinderziekenhuis wordt momenteel hard gewerkt aan een nieuw te bouwen IC Neonatologie, waar te vroeg geboren en ernstige zieke pasgeborenen de allerbeste zorg krijgen.’
Waar een Amsterdams damescomité zich in 1865 al inzette voor het Emma, wordt dit tegenwoordig gedaan door Stichting Steun Emma Kinderziekenhuis, die zich bijvoorbeeld inzet voor het realiseren van deze nieuwe IC Neonatologie voor de allerkleinsten.

#4 Niet alleen aandacht voor de medische zorg
In het Emma Kinderziekenhuis worden zieke kinderen van oudsher niet alleen medisch behandeld, maar is er ook aandacht voor de psychosociale ontwikkeling. ‘We stellen elk kind in staat om het maximale uit het leven te halen en helpen kinderen om zo normaal mogelijk te kunnen meedoen. We begeleiden de kinderen én hun ouders, broertjes en zusjes in hoe zij in het ziekenhuis, thuis en op school met de ziekte kunnen omgaan.’
Bij een langdurige of regelmatige opname in het ziekenhuis is het belangrijk dat een kind niet alleen ziek is, maar dat het (gezins)leven zo normaal mogelijk blijft. Kinderen kunnen daarom ook naar school in het Emma Kinderziekenhuis en er zijn activiteiten waar zij samen met vriendjes, broertjes of zusjes aan mee kunnen doen. Zo is er een Ajax speelveldje, een heuse Emma TV studio en zijn er theatervoorstellingen in het Gilat theater.

#5 Vanuit het Emma de pandemie te lijf
Artsen en verpleegkundigen in het Emma Kinderziekenhuis zagen al vele kwalen voorbijkomen. Want hoewel de corona-pandemie nu alle nieuwsberichten domineert, is dit zeker niet de eerste keer dat het ziekenhuis te maken heeft met een gevreesde ziekte. Het Emma Kinderziekenhuis was nog maar net open toen er in 1866 cholera uitbrak, en enkele jaren later volgde een epidemie van de besmettelijke ziekte difterie.
Het Emma Kinderziekenhuis is nu, net als toen, voorloper op het gebied van wetenschappelijk onderzoek om het gevecht tegen besmettelijke ziekten te winnen. Zo werd het Emma al in 1895 belangrijk producent van een serum tegen difterie. Inmiddels zijn vanuit het Emma Kinderziekenhuis verschillende onderzoeken naar het coronavirus gestart.
Vanuit het Emma wordt gezocht naar antistoffen in moedermelk en wordt de psychosociale impact van de corona-maatregelen op kinderen in kaart gebracht.

Steun Emma!
Stichting Steun Emma Kinderziekenhuis zet zich in om ieder kind in het Emma een optimaal leven te geven. Dit doet de stichting door het versterken van de medische en psychosociale zorg, door het verzorgen van de allerbeste faciliteiten en door wetenschappelijk onderzoek te steunen.
Volg @SteunEmma op Facebook of Instagram om meer te lezen over het werk van de stichting.