Je vindt het belangrijk dat de talenten en competenties van je kind herkend worden. Een kind kan op deze manier zijn en worden wat die wil zijn. Is je kind hoogbegaafd of hooggevoelig? Dan kan dit belemmeringen en beperkingen geven bij de keuze van een school. Passend onderwijs is lastig te vinden, waardoor deze kinderen thuis komen te zitten. Onderwijskundig Pedagoog Lukretia Bressers-Tuinstra vertelt over de oplossing hiervoor.

‘Uit onderzoek van vakbond CNV Onderwijs bleek al eerder dat 58 procent van de middelbare en basisscholen vreest nog niet klaar te zijn om kinderen met leer- of gedrags­problemen te kunnen opnemen. Ruim een jaar later blijkt uit uitspraken van de Geschillencommissie Passend Onderwijs dat scholen hun onderzoeks- en zorgplicht schenden en niet genoeg doen om maatwerk te bieden.’

Thuiszitter
‘Deze kinderen worden of zijn thuiszitter. Thuiszitters en hun ouders worden door allerlei ambtenarij en professionals, door het opleggen van dwangmaatregelen, gedwongen een school te kiezen die de kinderen geen passend onderwijs kan bieden. Schoolonderwijs wordt gezien als de optimale onderwijsplek voor die kinderen. Het is de vraag of dat juist is. Thuiszitters die hoogbegaafd zijn of een leer- en gedragsprobleem hebben, en lang thuishebben gezeten, kampen met onderwijsachterstanden. Deze thuiszitters kunnen niet meteen meedraaien in een klas.’

‘Voor kinderen is het zeer frustrerend, omdat ze per vak onder of boven hun niveau zitten. Kinderen worden af­gerekend op de normering en het beleid van de school; scholen kunnen geen passend onderwijs bieden. Toch zullen we daar wel naartoe moeten; zeker gezien de groei in aantallen van vastlopers en thuiszitters.’

Sociale invloeden
‘Als thuiszitter word je vaak niet geaccepteerd in de groep. Ze worden gepest of niet begrepen door docenten. Dit heeft invloed op de sociale ontwikkeling van het kind, en dat is erg jammer! Wat je wel ziet is dat de kinderen graag met wat oudere kinderen werken. Ze trekken zich graag op aan anderen, en uit onderzoek blijkt dat dit geen enkele schade oplevert.
Onlangs is er een optie geschetst om kinderen langer in een brugklasperiode te zetten met alle niveaus, zoals op de basisschool. Je ziet dat kinderen met een vmbo-advies toch een havo- of zelfs een vwo-niveau kunnen behalen, juist omdat er meer tijd wordt genomen om het niveau te bepalen. De VO-raad heeft scholen als voorstel gegeven om op meerdere niveaus te werken en een maatwerkdiploma te organiseren.’

Isolement
‘Thuiszitters raken op school in een isolement, en dat is traumatisch. Ze voelen zich niet welkom op school en voelen zich diep ongelukkig. Toch gaan ze wel naar school, ondanks dat ze het niet leuk vinden. Dit geldt niet voor thuiszitters die hoogbegaafd zijn of leer- en gedragsproblemen hebben. Die raken op school overprikkeld of zijn hoog­gevoelig. Veel thuiszitters die meer dan gemiddeld begaafd zijn, zijn zeer gevoelig. Dit gaat meestal hand in hand.

Onder de thuiszitters, die kunnen leren en toch uitvallen op school, is het aantal hoogbegaafde kinderen en kinderen met autisme spectrumstoornissen zeer hoog. Van de kinderen met een IQ dat hoger is dan 130 haalt slechts 30% het hoger onderwijs. Binnen die groep kinderen is niet alleen sprake van schooluitval, maar ook van depressie en zelfs suïcidepogingen. Zij kunnen het leven niet meer leven als zij dagelijks afgewezen worden, en dat is wat er met hen op school vaak gebeurt.

Het nadeel is dat hoogbegaafdheid en stoornissen vaak niet goed gemeten kunnen worden, als een kind slecht in zijn vel zit. Hierdoor kan het zo zijn dat een lager IQ wordt geconstateerd terwijl het eigenlijk veel hoger zit. Hoogbegaafdheid is vaak een vermoeden van de signalen die het kind afgeeft. Het hangt dan ook niet af van het gemeten IQ maar meer met het doorzettingsvermogen en de creativiteit van het kind.’

Luister naar ouders
‘Onze ervaring is dat kinderen die thuiszitten alleen geholpen kunnen worden door naar de ouders te luisteren. Zij kennen het kind het beste en hebben vaak al alles geprobeerd om het kind op school krijgen. Door te luisteren kan er een oplossing worden gevonden. Pas als het kind tot rust komt, kan het weer gaan functioneren/presteren, durft het weer een stap te zetten richting de maatschappij. Neem het voorbeeld van de benadering van ouders in het ziekenhuis. Daar is het vanzelfsprekend dat ouders niet van de zijde van het kind wijken en worden zij bij alles betrokken.’

Dwangmaatregelen werken averechts
‘Het toepassen van drang of dwangmaatregelen bij thuiszitters heeft geen enkele toegevoegde waarde. Het werkt averechts. In het verleden is al bewezen dat gezinsvoogden ook niet in staat zijn om passend onderwijs voor deze kinderen te realiseren. Wanneer de verschillende domeinen zoals onderwijs en zorg gaan samenwerken, kan men tot een oplossing komen. Of dit ook gaat gebeuren is nog steeds toekomstmuziek.

Onze missie is om ervoor te zorgen dat er een brug geslagen wordt tussen onderwijs en zorg. The Next Generation wil kinderen en jongeren in hun kracht zetten. We geven advies, ondersteuning en begeleiding gericht op passend onderwijs, zorg en persoonlijke ontwikkeling.’