Het aantal gevallen van huidkanker stijgt veel sneller dan verwacht. In 2020 zullen er jaarlijks 70.000 mensen huidkanker krijgen, aldus KWF ­Kankerbestrijding. Als je daar niet wilt bijhoren, lees dan verder.

ZorgSaam huidarts Evelyne Lodewick wil zonaanbidders niet afschrikken. ‘Wie geniet er niet van de zon? Het geeft mensen een prettig en ontspannen gevoel. De zon stimuleert bovendien de aanmaak van vitamine D, die we nodig hebben voor de vorming van sterke botten en het in stand houden van een goede weerstand. Alle reden dus om te genieten van de zon. Echter, met mate en op een verstandige wijze. Zonlicht bevat namelijk veel UV-straling en een teveel aan UV-straling kan schade aan de huid veroorzaken. Op korte termijn kan dat verbranding tot gevolg hebben, op lange termijn een versnelde veroudering van de huid én een groter risico op huidkanker.’

Hoe ontstaat huidkanker?
Ons lichaam is opgebouwd uit miljarden cellen. ­Voortdurend worden nieuwe cellen gevormd om te kunnen groeien en om beschadigde en verouderde cellen te vervangen. Cellen ontstaan door middel van celdeling. Uit één cel ontstaan twee nieuwe cellen, die zich op hun beurt ook weer delen. De celdeling wordt goed geregeld en gecontroleerd door erfelijk materiaal (DNA) dat in vrijwel elke cel zit. UV-straling beschadigt huidcellen. De meeste UV-straling krijgen we via zonlicht. Een dagje zonnen veroorzaakt per huidcel ontelbare beschadigingen aan het DNA. Als DNA beschadigd raakt, kan een cel deze schade zelf repareren. Als de schade te erg is, gaat de cel dood of verliest de cel de controle over de celdeling. Als er te veel beschadigingen zijn, blijft er soms een ‘foutje’ zitten. Bij elke volgende blootstelling aan UV-straling komen er nieuwe foutjes bij. Hoe meer UV-straling iemand in zijn leven opdoet, hoe groter het risico dat het DNA onherstelbaar beschadigd raakt. Dit kan leiden tot huidkanker.

Goed te behandelen
‘Huidkanker ontstaat niet van de ene dag op de andere’, verduidelijkt dokter Lodewick. ‘Bovendien is het goed te behandelen, mits de behandeling vroegtijdig start. Daarom is het belangrijk om veranderingen op je huid in de gaten te houden. Regelmatig zelfonderzoek is essentieel voor een vroege herkenning van melanomen (gevaarlijke moedervlekken). De ABCDE-methode laat je zien welke aspecten van de moedervlek belangrijk zijn.

Asymmetry (asymmetrie). Een goedaardige moedervlek heeft normaal symmetrie in minstens 1 as. Is er duidelijke asymmetrie, dan kan dit wijzen op melanoom.
Border (rand). Een goedaardige moedervlek heeft ­normaal een gladde boord. Bij een onregelmatige omtrek is extra nazicht aangewezen. Color (kleur). Een goedaardige moedervlek bestaat meestal uit 1, tot maximum 2 kleuren (vaak lichtbruin en/of donkerbruin). Bij aanwezigheid van meerdere kleuren (zwart, wit en/of rood; naast bruin) kan dit wijzen op melanoom. Diameter. Een goedaardige moedervlek is meestal kleiner dan 5 millimeter. Een uitzondering hierop ­vormen ­aangeboren moedervlekken. Alleszins is nazicht ­aangewezen bij moedervlekken groter dan 5 mm om ­melanoom uit te sluiten. Evolution (verandering). Verandering in vorm, kleur en grootte van een moedervlek kan wijzen op het ontstaan van een melanoom.

Constateer je in een van deze criteria een recente ­verandering, raadpleeg dan de huisarts of de dermatoloog. Sommige vormen van huidkanker kunnen worden genezen, andere vormen vertonen een hoger risico op uitzaaiingen. Vroege diagnose is daarom noodzakelijk.’