Vrouwen met borstkanker kunnen na de behandelingen te maken krijgen met ongewenste vochtophopingen, ook wel ‘oedeem’ genoemd. Hierbij gaat het om lymfoedeem, een probleem dat vaak onderbelicht blijft en vaak laat wordt gesignaleerd.

Lymfoedeem ontstaat na beschadiging van het lymfvatenstelsel. Dit komt vaak door operatie, chemotherapie en/of bestraling, waarbij lymfklieren en lymfvaten beschadigd raken. Soms worden lymfklieren zelfs helemaal verwijderd. Hierdoor kan het lichaam het vocht niet goed afvoeren en begint een lichaamsdeel op te zwellen. Ook ontstaan er vaak klachten van een moe en zwaar gevoel, en een gespannen gevoel. Lymfoedeem komt het meest voor aan armen en benen, maar kan ook in andere lichaamsdelen ontstaan, zoals de buik, borsten, schaamlippen, penis, testis en in het gelaat. Lymfoedeem is een chronische aandoening. En behandeling ervan is noodzakelijk! Wanneer lymfoedeem niet wordt behandeld, wordt het lichaamsdeel steeds dikker, en harder en kunnen er ontstekingen en wonden ontstaan.

Behandeling
De oedeemtherapeut is gespecialiseerd in het behandelen van oedeem, en er zijn voor het afvoeren van oedeem verschillende behandelingen mogelijk, zoals manuele lymfdrainage. Hierbij wordt met behulp van zachte, pompende bewegingen het netwerk van lymfvaten vlak onder de huid geactiveerd, doordat een rekprikkel aan de huid gegeven wordt. De lymfdrainage stimuleert de vochtopname door de lymfvaten en verhoogt de afvoer van weefselvocht. De ‘file’ wordt als het ware opgelost door het ‘verkeer’ via andere wegen op de bestemming te laten aankomen.
Lymfdrainage wordt doorgaans gecombineerd met compressietherapie. Door het aanleggen van speciale plakzwachtels wordt van buitenaf een continue druk aangebracht die het uittreden van vocht tegengaat en de afvoer van lymfe versneld ondersteunt. Speciale hulpmiddelen, zoals een Jovipak, Juxta-fit of FarrowWrap, kunnen worden ingezet om te voorkomen dat oedeem toeneemt. Tevens kan pijn verlicht worden door de therapie. Zodra het oedeem is verminderd en de situatie stabiel is, kan er een therapeutische elastische kous worden aangemeten.

Lymfetaping
Lymfetape werkt ondersteunend bij oedeemtherapie. Het doel is om gefibrotiseerd, verhard weefsel of littekens na bestraling als het ware ‘zachter’ te maken. Door een speciale techniek wordt dit op de huid gebracht, zodat het deze werking heeft. Ook helpt het bij de afvoer van lymfevocht.

Littekenmassage
Ook kunnen littekens in het geopereerde of bestraalde gebied behandeld worden. Littekens zorgen vaak voor een bewegingsbeperking, en ook voelt de huid vaak strak aan. Het kan zijn dat het litteken verkleefd is met de onderlaag. Littekenmassage biedt dan uitkomst. Ook de huid zelf wordt behandeld.

Zelfredzaamheid
Uitgangspunt bij de behandeling is de zelfredzaamheid van de patiënt. Daarom leert die door middel van handgrepen om zelf oedeem aan te pakken. Afhankelijk van de klacht krijgt de patiënt een op maat gemaakt oefenprogramma van de therapeut.
De meeste behandelingen worden vergoed uit de basis- en/of aanvullende verzekering.