De zorgsector is constant in beweging. Eén van de nieuwste ontwikkelingen is de ‘persoonsgerichte zorg’. Waar gaat het om?

Bij persoonsgerichte zorg staat niet de klacht centraal, maar de persoon die de klacht heeft. Bij deze visie wordt ‘gezondheid’ gedefinieerd als ‘het vermogen zich aan te passen en eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven.’ Dat betekent dat de wensen én de inspanningen van de patiënt centraal staan, en de zorgverlener helpt hem of haar daarbij.

De rol van de patiënt wordt dus groter. Die wordt namelijk zelf medeverantwoordelijk voor zijn eigen gezondheid. De patiënt moet aangeven wat die wil, en wordt geacht zelf mee te werken aan een verbetering van zijn gezondheid. De rol van de behandelaar wordt meer die van coach. Hij geeft uitgebreide informatie, zodat de patiënt zelf kan beslissen waar die voor kiest. Bij een bezoek aan de zorgverlener is er dus eerder sprake van een dialoog dan van een consult.

In de fysiotherapie is deze visie al behoorlijk ingeburgerd, en bij Fysiotherapie Delft zijn we hier regionaal sterk bij betrokken. Zo werken we samen met huisartsen om allerlei projecten op te zetten rondom persoonsgerichte zorg. Als iemand met een bepaalde klacht bij ons langskomt, betrekken we ook de huisarts erbij en geven we samen advies, of we bieden een bepaalde therapie aan waar de patiënt mogelijk mee geholpen wordt. Dat is echt een verschuiving: de huisarts gaat niet meer alleen zeggen welke medicijnen de patiënt moet gaan gebruiken, maar gaat ook alternatieven bieden, zodat de patiënt kan kiezen.
Het gaat dus om samenwerken en het geven van een antwoord op de hulpvraag, en er is minder focus op de klacht. Persoonsgerichte zorg kan ingezet worden bij verschillende soorten klachten, maar is vooral waardevol bij chronische klachten als diabetes in combinatie met overgewicht. Het is meestal moeilijk om mensen ertoe te bewegen om af te vallen, maar als je andere doelen afspreekt, kan de patiënt daarna toch stappen maken richting een verantwoorde leefstijl. Ook de combinatie van COPD en stoppen met roken leent zich goed voor persoonsgerichte zorg. We vragen dan: ‘Wat wil je graag bereiken?’ Dan zal de patiënt doelen aangeven als ‘Ik wil minder benauwd zijn en gewoon met mijn boodschappen de trap op kunnen lopen.’ Dan gaan we met de patiënt trainen om die doelen ter bereiken. De patiënt gaat dan zelf het nut van zijn inspanningen inzien, en wordt wellicht getriggerd om alsnog te stoppen met roken.

Persoonsgerichte zorg kan dus niet zomaar aangeboden worden. Je hebt wél een organisatie nodig waarbij meerdere disciplines met elkaar samenwerken, dus bijvoorbeeld de fysiotherapeut met de huisarts en eventueel een ­diëtist. En je probeert de patiënt ertoe te bewegen om initiatief te nemen en hem of haar het vertrouwen te geven dat die zelf een verbetering van de eigen gezondheid kan bereiken.

– Nic van Paassen
Fysiotherapie Delft