De Mammapolikliniek van het Isala Oncologisch centrum ontwikkelde dankzij een subsidie van Stichting Pink Ribbon een methode om seksualiteit bij borstkankerpatiënten gemakkelijker bespreekbaar te maken. Een aanpak waarbij de patiënt wordt uitgenodigd om problemen aan te geven en waarbij zorgverleners beter weten welke zorg zij kunnen bieden bij seksuele problemen en naar elkaar doorverwijzen als dat nodig is.

Veel vrouwen die behandeld zijn of worden voor borstkanker, ervaren problemen met intimiteit en seksualiteit. Pijn bij het vrijen en/of een afname of verlies van seksueel verlangen komt veel voor. Patiënten ervaren hun lichaam vaak anders na een operatie, bestraling of behandeling. Daarnaast hebben klachten als vermoeidheid en opvliegers vaak indirect invloed op het seksueel functioneren. Echter is het zowel voor de patiënt als voor de zorgverleners lastig om over seksualiteit en intimiteit te praten.

Vragenlijst
Om de problemen gemakkelijker bespreekbaar te maken, voegde de Mammapolikliniek specifieke vragen toe aan een standaard vragenlijst (Lastmeter IKNL, Integraal Kanker­centrum Nederland) die de oncologische zorg binnen Nederland gebruikt. ‘Het gaat om vragen over veelvoorkomende problemen die van invloed zijn op seksualiteit’, vertelt Karen Tol, projectleider. ‘Wij vragen de patiënt de vragenlijst in te vullen bij de start van de behandeling met hormonale therapie en na drie maanden. Hierdoor kan de patiënt zich meer uitgenodigd voelen om de problemen met ons te bespreken.’

Isala richtlijn
Naast een uitbreiding van de vragenlijst ontwikkelden behandelaars uit verschillende specialismen de ‘Isala ­seksualiteit richtlijn’. De richtlijn geeft handvatten aan zorgverleners om alert te zijn op deze problemen bij patiënten met borstkanker. In de richtlijn staan ook specifieke adviezen, medicatie of andere hulpbronnen. Door de werkafspraken binnen de richtlijn heeft iedere behandelaar inzicht in de opties die hij of zij met de patiënt kan bespreken. Als zorgverleners seksuele problemen bespreekbaar maken en volgens de richtlijn advies geven en verwijzen, verhoogt dit de kwaliteit van de patiëntenzorg.

Mammapolikliniek
De Mammapolikliniek van het Isala Oncologisch centrum is onder meer gespecialiseerd in de diagnostiek en behandeling van borstkanker en het voorstadium van borstkanker. In Isala komen jaarlijks ongeveer 1300 vrouwen voor ­onderzoek van een afwijking in de borst of een andere klacht van de borst. Bij ongeveer 400 vrouwen wordt de diagnose ‘borstkanker’ of het voorstadium daarvan gesteld. Het doel is een spoedige geruststelling voor wie dit mogelijk is en zorgvuldig onderzoek en een vlotte start van de behandeling voor wie dit noodzakelijk is.