Mensen met ‘slaapapneu’ kunnen daar jarenlang zwaar onder gebukt gaan, zonder precies te weten wat er mis is. Vaak is het de partner die aan de bel trekt. De persoon zelf snurkt meestal hard en stopt ‘s nachts regelmatig hoorbaar met ademen, doordat de luchtweg dichtvalt.

‘Soms schrikt de persoon wakker, zonder goed te weten waardoor’, legt KNO-arts Mark Friebel van het Albert ­Schweitzer ziekenhuis uit. ‘Dat kan zich tot tientallen keren per uur herhalen. Dan doorloop je niet meer alle fasen van de slaap en je komt bijna nooit in de diepste slaap terecht. Met als gevolg: onuitgerust wakker worden, vermoeidheid en snel indutten overdag, concentratieproblemen en/of een slecht humeur.’

Bloeddruk
Dat is nog niet alles: er worden verkeersongelukken toegeschreven aan slaapapneu. Wie er jarenlang niets aan doet, kan structureel hoge bloeddruk en hartkloppingen krijgen en een verhoogd risico lopen op hart- en vaatziekten. ­Friebel: ‘Hart en longen kunnen overbelast raken als ze ’s nachts altijd maar doorwerken. Daarom is het belangrijk om iets te doen aan slaapapneu.’

Oplossingen
Er zijn verschillende mogelijkheden, maar daarvoor moet eerst de precieze oorzaak en de aard van de slaapproblemen worden onderzocht. In het ziekenhuis in Dordrecht gebeurt dat in het zogeheten SlaapWaakCentrum: een afdeling waar patiënten slapen in een laboratorium – of waar ze een slaapregistratiekastje mee naar huis krijgen. Friebel: ‘Wij onderzoeken de ademhaling, de diepte van de slaap en het aantal ‘ademstops’. Zo komen we erachter of er inderdaad sprake is van slaapapneu.’ Het SlaapWaak­Centrum is een bijzondere samenwerking van specialismen binnen het ziekenhuis. De slaap speelt zich af op het vakgebied van de longarts, de neuroloog, de KNO-arts en de psycholoog. Zij werken dan ook samen. Behalve slaapapneu zijn andere mogelijke slaapproblemen onder meer nachtmerries, onrustige benen of niet kunnen inslapen.

Masker of beugel
‘Als er inderdaad sprake van slaapapneu is, kunnen we een aantal dingen doen’, legt Friebel uit. ‘Vaak werkt een masker met overdruk, dat ’s nachts wordt opgezet om te voorkomen dat de luchtweg samenvalt. Ook kunnen we mensen leren om een andere slaappositie in te nemen: niet meer op de rug. Een derde mogelijkheid is een beugel die de onderkaak naar voren houdt. En in de meest ernstige gevallen is een operatie denkbaar.’ Alles begint echter met herkennen.

Afvallen
Overigens is slaapapneu voor een deel zelf te bestrijden door de patiënt. Friebel: ‘Mensen met overgewicht lopen meer kans op slaapapneu, dus afvallen is het devies. Geen alcohol in de avond helpt ook: alcohol verslapt de keel en bevordert dus het dichtvallen van de luchtweg. Niet op de rug slapen is ook een effectief advies.’