Maar liefst 44% van de Nederlanders heeft wel eens lage rugpijn. Ruim anderhalf miljoen mensen gaan ermee naar de huisarts, één op de twintig komt bij de specialist terecht. Wat zijn de oorzaken van die rugklachten? Zijn ze te voorkomen? En wat is eraan te doen? Neuroloog Bas ter Meulen, werkzaam in het Zaans Medisch Centrum (ZMC), geeft antwoord.

‘Rugpijn is vaak een spierenkwestie. Een verkeerde houding of beweging, te zwaar tillen of juist onvoldoende beweging kan ervoor zorgen dat het je in de rug schiet. De meeste mensen kennen het wel als ‘spit’. Maar er zijn ook andere oorzaken te noemen. Zo kan een afwijking in de wervelkolom, bijvoorbeeld een kromming – scoliose – voor pijn zorgen en weer andere patiënten kampen met een ontsteking.’ Ter Meulen weet dat veel mensen bij lage rugpijn direct denken aan een hernia: ‘Van alle patiënten die ik zie, gaat het bij slechts een klein deel om zo’n zenuwbeknelling in de rug.’

Blijf bewegen
Voor iedereen die rugklachten wil voorkomen – voor zover mogelijk – heeft Ter Meulen een goede tip: ‘Houd je rug ­soepel. Je ziet vaak dat mensen die het in de rug is geschoten, beweging vermijden. Maar het is juist zaak om te blijven bewegen.’
‘Als de pijn niet afneemt of zeer acuut en heftig is, is een ­bezoek aan de huisarts verstandig. Hij of zij kan goed ­beoordelen of behandeling nodig is. Bij acute pijn zonder uitstraling naar de benen is bijvoorbeeld een doorverwijzing naar de fysiotherapeut mogelijk. Bij een vermoeden van een hernia of een vernauwing van de onderrug, ‘stenose’ genoemd, verwijst de huisarts vaak door naar de specialist. Hier in het ZMC kunnen mensen snel terecht.’

Chronische pijn
Als neuroloog speelt Ter Meulen een centrale rol bij ­diagnostiek en behandeling van rugpijn: ‘Op basis van verder onderzoek stel ik de diagnose en stippel ik het ­behandeltraject uit. Soms kan fysio- of oefentherapie ­helpen, soms is een zenuwwortelblokkade of operatie ­nodig. Goed om te weten: in 85% van de herniagevallen hoeft er niet te worden geopereerd.’
Ook patiënten met chronische rugklachten helpt Ter Meulen graag verder. ‘Bij hen spelen vaak meer zaken dan rugpijn alleen, zoals stemmingswisselingen en ziekteverzuim. Het ZMC heeft voor hen een speciaal rugrevalidatieprogramma, waarbij alle professionals van fysiotherapeut tot psycholoog nauw samenwerken.’
Dat de specialisten in het ZMC veel rugpatiënten goed ­weten te helpen, blijkt wel uit de ­patiëntenbeoordelingen op www.zorgkaartnederland.nl. Zo wordt er over Ter Meulen geschreven: ‘Groot inlevingsvermogen, menselijke benadering’ en ‘Begripvol, duidelijk en zeer vertrouwd’.