Kanker is grillig en hardnekkig en moet soms op een ongewone manieren worden aangepakt. Misschien helpt in sommige gevallen een transplantatie met poep. Amsterdam UMC heeft dit onderzocht voor patiënten met een agressieve vorm van bloedkanker, zoals acute leukemie.

Voor deze patiënten is het geven van bepaalde stamcellen van een gezonde donor vaak levensreddend. Maar dit is ook riskant, want de cellen beschadigen soms gezonde organen van de patiënt. Dit wordt met een moeilijk woord ‘graft-vs-host-ziekte’ genoemd. Onbehandeld is dit levensbedreigend. Daar moest wat op gevonden worden, vonden onderzoekers Mette Hazenberg en Yanouk van Lier van Amsterdam UMC. Ze kwamen op het idee de patiënten poep van een gezond iemand te geven. Een poeptransplantatie dus. Hoe kan dat in vredesnaam helpen?

Darmflora
De micro-organismen in de darmen (darmflora) spelen een belangrijke rol bij het ontstaan van die graft-vs-host-ziekte. In gezonde personen produceren de darmbacteriën eiwitten en andere stoffen die het slijmvlies in de darmen versterken en zo het afweersysteem onder controle houden. Bij kankerpatiënten die stamcellen hebben gekregen, is door antibiotica, chemotherapie, radiotherapie en een verminderde eetlust en misselijkheid, de darmflora ernstig beschadigd. Deze patiënten hebben daarom meer kans om de graft-vs-host-ziekte te krijgen en te overlijden.

Genezen
De twee onderzoekers hebben onderzocht of het herstellen van de darmflora dit kan voorkomen. Dit hebben ze getest in een groepje patiënten bij wie andere behandelingen niets meer uithaalden. Het idee is om te kijken of deze methode werkt en wie weet in de toekomst op grote schaal bruikbaar is.
In de proef kregen vijftien patiënten een poeptransplantatie waarbij ze de gezonde darmflora kregen. De ontlasting kregen ze via een slangetje in de neus. Tien van de vijftien patiënten reageerden goed en hun prognose verbeterde aanmerkelijk.

Mette Hazenberg vertelt: ‘Deze resultaten laten het belang zien van een gezonde darmflora voor leukemiepatiënten die stamcellen hebben gekregen. We willen dit onderzoek herhalen met veel meer patiënten en kijken of het dan ook zo goed uitpakt. Ook willen we weten welk deel van de darmflora dit gunstige effect geeft. Met die kennis hopen we een betere behandeling te ontwikkelen voor deze groep patiënten.’